Zastrzyki na odchudzanie, zwłaszcza z grupy agonistów receptora GLP-1, stały się dostępne na rynku farmaceutycznym stosunkowo niedawno w kontekście leczenia otyłości. Do tej pory wykorzystywano je głownie w leczeniu cukrzycy. Jednakże ostatnimi czasy znaczącą zyskują na popularności kontekście terapii nadwagi o otyłości.
Czym są te leki?
Zastrzyki z grupy agonistów receptora GLP-1 są lekami stosowanymi w leczeniu cukrzycy typu 2 oraz w kontroli masy ciała. GLP-1 (glukagonopodobny peptyd-1) to hormon wytwarzany naturalnie przez jelito cienkie w odpowiedzi na spożycie pokarmu. Jego główną funkcją jest regulacja poziomu glukozy we krwi i kontrola apetytu.
Antagoniści receptora GLP-1 to syntetyczne substancje, które naśladują działanie naturalnego GLP-1, wiążąc się z receptorami GLP-1 w organizmie. Działają one na kilka sposobów:
- Stymulują wydzielanie insuliny przez trzustkę w odpowiedzi na spożycie pokarmu. Insulina pomaga obniżyć poziom glukozy we krwi, ułatwiając jej przenikanie do komórek.
- Hamują wydzielanie glukagonu: Glukagon to hormon, który podnosi poziom glukozy we krwi. Antagoniści receptora GLP-1 zmniejszają wydzielanie glukagonu przez trzustkę, co pomaga obniżyć poziom glukozy.
- Opóźniają opróżnianie żołądka: GLP-1 opóźnia opróżnianie żołądka, co prowadzi do dłuższego uczucia sytości i zmniejszenia apetytu.
- Pomagają kontrolować masę ciała: Ze względu na opóźnianie opróżniania żołądka i zmniejszanie apetytu, mogą pomóc w utracie masy ciała lub jej kontrolowaniu.
Jest wiele różnych agonistów receptora GLP-1 dostępnych na rynku, większość z nich są podawane w postaci zastrzyków. Są one stosowane jako część terapii cukrzycy typu 2, zarówno w monoterapii, jak i w połączeniu z innymi lekami przeciwcukrzycowymi. Ponadto, ze względu na ich wpływ na kontrolę masy ciała, są często używane w leczeniu otyłości.
Istnieją różnice między różnymi agonistami receptora GLP-1 w zakresie sposobu podawania, częstotliwości podań i skutków ubocznych, dlatego ważne jest, aby lekarz przeprowadził ocenę indywidualną i dostosował leczenie do potrzeb pacjenta.
Jakie leki z grupy antagonistów receptora GLP-1 są dostępne w Polsce?
W Polsce dostępne są różne leki z grupy agonistów receptora GLP-1. Poniżej przedstawiam kilka przykładów takich leków, które mogą być dostępne na rynku farmaceutycznym w Polsce (stan na dzień mojego ostatniego dostępu do wiedzy we wrześniu 2021 roku):
- Exenatide: Jest to jedno z pierwszych dostępnych agonistów receptora GLP-1. Dostępny jest w postaci iniekcji podskórnych i można go znać pod nazwami handlowymi takimi jak Byetta lub Bydureon.
- Liraglutide: Liraglutide jest dostępny pod nazwą handlową Victoza. Jest to lek podawany w postaci zastrzyków podskórnych, stosowany do leczenia cukrzycy typu 2 oraz kontroli masy ciała. Wyższe dawki liraglutide są również dostępne jako Saxenda, przeznaczone do leczenia otyłości.
- Dulaglutide: Dulaglutide jest dostępny pod nazwą handlową Trulicity. Jest to lek podawany w postaci zastrzyków podskórnych raz w tygodniu i stosowany w leczeniu cukrzycy typu 2.
- Semaglutide: Semaglutide jest dostępny w Polsce pod nazwami handlowymi Ozempic (do leczenia cukrzycy typu 2) i Wegovy (do leczenia otyłości). Jest to lek podawany w postaci zastrzyków podskórnych raz na tydzień lub raz na miesiąc, w zależności od wskazań.
- Albiglutide: Albiglutide był dostępny pod nazwą handlową Eperzan, ale jego produkcja została przerwana w niektórych krajach, w tym w Polsce.
Warto zaznaczyć, że dostępność leków może ulegać zmianom, a nowe leki mogą być wprowadzane na rynek, więc zawsze warto skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą w celu uzyskania najświeższych informacji na temat dostępnych leków i ich zastosowań w terapii cukrzycy typu 2 lub otyłości.
Jakie są efekty przy odchudzaniu?
Agoniści receptora GLP-1, takie jak semaglutide (znany jako Wegovy w kontekście leczenia otyłości) i liraglutide (znany jako Saxenda w kontekście leczenia otyłości), mogą mieć korzystne efekty przy odchudzaniu u osób z nadwagą lub otyłością. Oto główne efekty, które mogą wystąpić w wyniku stosowania tych leków:
- Utrata masy ciała: Jednym z głównych efektów tych leków jest zmniejszenie apetytu i uczucia głodu, co prowadzi do utraty masy ciała. Osoby stosujące te leki często zauważają, że łatwiej im jest kontrolować ilość spożywanych kalorii i zmniejszyć wagę ciała.
- Poprawa kontroli apetytu: Agoniści receptora GLP-1 wpływają na obszary mózgu odpowiedzialne za kontrolę apetytu, co może skutkować mniejszym spożyciem jedzenia oraz poprawą kontroli nad głodem.
- Poprawa tolerancji glukozy i insulinooporności: Stosowanie tych leków może pomóc poprawić wrażliwość na insulinę i obniżyć poziom glukozy we krwi, co jest szczególnie ważne dla osób z otyłością i cukrzycą typu 2.
- Poprawa profilu lipidowego: Niektóre badania sugerują, że agoniści receptora GLP-1 mogą pomóc w obniżeniu poziomu lipidów we krwi, takich jak cholesterol LDL (zły) i trójglicerydy.
- Poprawa stanu zapalnego: Istnieją dowody na to, że te leki mogą wywierać korzystny wpływ na stan zapalny organizmu, co może być związane z otyłością.
- Poprawa jakości życia: Osoby, które tracą na wadze i poprawiają swoje zdrowie metaboliczne dzięki stosowaniu agonistów receptora GLP-1, często zgłaszają poprawę jakości życia, większą energię i lepsze samopoczucie.
Należy jednak pamiętać, że efekty odchudzania mogą być różne w zależności od indywidualnej reakcji pacjenta na lek, stylu życia, diety i aktywności fizycznej. Ważne jest, aby stosować te leki zgodnie z zaleceniami lekarza i prowadzić zdrowy tryb życia, który obejmuje odpowiednią dietę i regularną aktywność fizyczną, aby osiągnąć najlepsze wyniki w odchudzaniu i poprawie zdrowia. Przed rozpoczęciem leczenia należy skonsultować się z lekarzem, który przeprowadzi ocenę ryzyka i korzyści oraz dostosuje terapię do indywidualnych potrzeb pacjenta oraz dietetykiem, który przygotuje indywidualnie dostosowaną dietę.